Fa:Good practice
OpenStreetMap پروژهای آزاد است که افراد داوطلب آن را توسعه میدهند. هر فردی میتواند هرآنچه که دوست داشته باشد را وارد نقشه کند. با وجود این، نقشه زمانی بهترین کارایی را دارد که مشارکتکنندگان در آن بر سر یک سری اصول کلی توافق داشته باشند. رعایت این «روشهای خوب» باعث میشود کیفیت و ارزش دادههای اضافهشده به نقشه بدون دوبارهکاری و تلاش اضافی افزایش یابد. هیچ فردی مجبور به رعایت این روشها نیست. ممکن است مواردی از این دستورالعمل در همهٔ شرایط صدق نکنند یا حتی با یکدیگر در تضاد باشند.
خطاها را اصلاح کنید
اگر اوپناستریتمپ کمبودی در دادهها دارد یا هنگامی که چیزها در واقعیت تغییر میکنند، برجسته باشید و نقشه را ویرایش کنید تا وضعیت کنونی نشان داده شود.
افزودههای شما همیشه قابلیت بهبود یا بازگشت به حالت قبلی را دارند. پس برای ویرایش نقشه تردید نکنید.
البته به کاری که نقشهکشهای دیگر انجام دادهاند احترام بگذارید و با آنها صحبت کنید؛ مخصوصاً زمانی که چیزی به روشی نانوشته یا غیرشفاف برچسبگذاری شده است. اغلب اوقات برای وضعیتها یا دستورالعملهای نقشهکشی چند تفسیر وجود دارد. همچنین هنگام حذف دادهها، بیشتر بیندیشید، زیرا یافتن یا بازگرداندن دادهٔ حذفشده سختتر است از بهبود دادهای که اضافه شده.
اگر تازهکار هستید یا نامطمئن، یا از جای دور ویرایش میکنید، با سایر نقشهکشها ارتباط برقرار کنید و از آنها بخواهید ویرایشهای شما را بازبینی کنند.
قابلیت اثبات پذیری
- مقالهٔ اصلی: Fa:Verifiability
دادهٔ OSM باید تا جای ممکن قابل تأیید و اثبات باشد. این اصل شامل برچسبها و دیگر جنبههای نمایش اطلاعات است و بدین معناست که یک نقشهکش دیگر باید بتواند به همان مکان برود و همان دادهها را جمع کند (به عبارت دیگر آنچه که شما وارد کردهاید را «تأیید» کند.) این اصل شامل دادههای فرضیهای و سلیقهای مانند رتبهبندیهای شخصی نمیشود.
آنچه روی زمین است را وارد نقشه کنید
گاهی اوقات اطلاعات متضاد درباره نام یک مکان وجود دارد. در نقشهای قدیمی یک نام استفاده شده است و نقشهای به روز از نام دیگر و تابلو استفاده شده در این مکان هم نام دیگری را نشان بدهد. مردمی که از نقشهها برای مسیریابی استفاده میکنند به نام آن مکان در نقشههای دیگر اهمیتی نمیدهند، آنها نیاز دارند نام مکان را از تابلوهای محلی و اطلاعات روی نقشه پیدا کنند. بنابراین اطلاعات را طبق تابلوها وارد کنید. تنها استثنا غلطهای املایی است که ممکن است روی تابلو مکانهای مختلف وجود داشته باشد و میتوان آنها را در نقشه اصلاح کرد.
وقایع تاریخی و مکان هایی که دیگر وجود ندارند را وارد نقشه نکنید
این اصل متعاقب اثبات پذیری است. وقایع تاریخی و مکانهایی که دیگر به صورت فیزیکی وجود ندارند را وارد نقشه نکنید، زیرا قابلیت اثبات پذیری ندارند. در مورد ثبت وقایع تاریخی اینجا بحث شده است. اگر ویرانههایی باقیمانده است (بنابراین اثباتپذیر هستند) میتوان ویرانهها را ثبت کرد. (برای مثال با استفاده از برچسب historic=ruins). به نظر می رسد در مورد رسم خطوط راه آهنِ بیاستفاده وقتی که حداقل مقداری از آن به صورت فیزیکی باقیمانده باشد اتفاق نظر وجود داشته باشد. (میتوان از برچسب railway=abandoned استفاده کرد). در مورد راهآهنهای قدیمی و بلااستفاده اینجا بحث کنید. عناصری که دیگر وجود فیزیکی ندارند را میتوان در سایت OpenHistoricalMap اضافه نمود. (همچنین Open Historical Map را ببینید).
قوانین محلی را وارد نقشه نکنید اگر در واقعیت توسط علائمی ثبت نشدهاند
مواردی مانند قوانین ترافیک محلی را تنها در صورتی که مطابق تابلوهایی باشد که نشاندهنده این قوانین است وارد نقشه نمایید، به عنوان مثال برای جادههایی که تابلوهای علایم ترافیکی ندارند، نباید اطلاعات مربوط به قوانین رانندگی را وارد نقشه کرد به دلیل اینکه اصل اثباتپذیری را نمیتوان رعایت کرد.
رویدادها و موارد موقت را در نقشه ثبت نکنید
دادههای نقشه ما بسیار زیاد دانلود میشوند و برای هفتهها یا ماهها در دستگاهها به صورت آفلاین استفاده میشوند. بنابراین برای اینکه اطلاعات آفلاین مفید و قابل استفاده باشد، از زمانی که شما آن را وارد نقشه میکنید باید حداقل به مدت چند هفته بدون تغییر در مکان مورد نظر باقی بماند. رویدادهای خاصی که با یک الگوی مشخص اتفاق میافتند (مثل بازار پایان هفته) را میتوان با استفاده از برچسبهای زمانی مختلف ثبت نمود.
همچنین این رهنمود بدان معناست که گیاهان کوچک فصلی یا ازبینرفتنی یا چیزهای بدون مکان ثابت که بهراحتی یا مرتباً جابهجا میشوند را نباید در نقشه رسم کرد، زیرا آنها روی زمین بهراحتی اثباتپذیر نیستند. همچنین لطفاً موجودات زندهٔ متحرک (مانند سگها یا افراد) را نقشهکشی نکنید.
صرفاً برای رندر شدن چیزی را به نقشه اضافه نکنید
- مقالهٔ اصلی: Tagging for the renderer
عناصر نقشه را به صورتی که روی زمین هستند رسم کنید. اطلاعات اشتباه را برای دلایلی مانند کمک به رندر شدن یا کمک به نرمافزار مسیریابی خاص و یا اینکه یک نرمافزار با داده صحیح مشکل دارد، وارد نقشه نکنید. نرمافزارها دائماً در حال توسعه و بهبود هستند. اطلاعات را برای نمایش زیباتر روی نقشه، دستکاری نکنید! فقط کمی صبور باشید.
از برچسب نام برای شرح دادن استفاده نکنید
- مقالهٔ اصلی: Fa:Names
برچسب نام فقط برای نام عناصر نقشه به کار میرود. این برچسب برای توضیح یا شرح دادن عناصر نقشه نیست. برای این منظور از برچسبهای دیگری استفاده میشود. برای مثال استفاده از برچسب name=جاده خاکی برای مسیری خاکی که از وسط جنگل رد میشود اشتباه است و به جای آن باید از برچسب highway=track استفاده نمود. اگر جاده نام خاصی (مثل اسم یک خیابان) دارد باید از برچسب name=* استفاده شود. اگر هیچ اسمی ندارد، نیازی به اضافه کردن برچسب name نیست.
میتوانید برچسبهای مناسب را در ویرایشگرهای مختلف از طریق پیشفرضهای تعریفشده، پیدا کنید. در ID بعد از افزودن شی فقط شروع به نوشتن کنید، در JOSM با زدن دکمه F3 میتوان پیشفرضهای موجود را دید. اگر باز هم برچسب مناسب را پیدا نکردید، در ویکی یا سایت Taginfo جستجو کنید یا از دیگر نقشهکشها در جامعه سوال کنید. چنانچه باز هم موفق به پیداکردن برچسب مورد نظر نشدید، از برچسب note=* یا description=* استفاده کنید.
ثبت توضیح مناسب برای هر جعبه تغییر (Changeset)
- مقالهٔ اصلی: Fa:Good changeset comments
یک توضیح مناسب باید به صورت مختصر و دقیق توضیح دهد که چه اقداماتی انجام شده است. ثبت توضیح مناسب به بقیه نقشهکشها کمک میکند تا دچار اشتباه نشوند و چنانچه اشکالی وجود دارد به سرعت آن را تصحیح کنند. نوشتن توضیح ویرایشهای شما را ارزشمندتر می کند و حتی ممکن است به خود شما هم در آینده، زمانی که به ویرایشهای قبلی خود نگاهی میاندازید، کمک کند.
تاریخچه را حفظ کنید
زمانی که عناصر نقشه در دنیای واقعی تغییر میکند، جسور باشید و نقشه را ویرایش کنید تا نشان دهنده وضعیت فعلی باشد. اما در نظر داشته باشید که OpenStreetMap تاریخچه ویرایش عناصر نقشه را نگهداری میکند و میتوانید با استفاده مجدد از یک عنصر نقشه به حفظ این تاریخچه کمک کنید. برای مثال زمانی که یک کافه بسته میشود، نقطه مربوط به محل آنرا پاک نکنید، فقط برچسب cafe را پاک کنید و بقیه برچسبهای (مانند آدرس) آنرا حفظ کنید.
زمانی که ساختمانها و یا محدوده اراضی را به روز میکنید، ممکن است تصمیم بگیرد اطلاعات قبلی را پاک کنید و محدودهای جدید رسم کنید، ولی برای حفظ تاریخچه بهتر است محدوده فعلی را ویرایش کنید. در JOSM ابزاری با عنوان “replace geometry” در افزونه utilsplugin2 وجود دارد که با استفاده از این ابزار شما میتوانید محدودهای جدید بکشید و سپس محدودهٔ رسمشده را با محدودهٔ قبلی ادغام کنید و با این روش تاریخچهٔ محدودهٔ قبلی به محدودهٔ جدید منتقل میشود (کافی است هر دو محدوده را انتخاب کنید و کلیدهای ترکیبی CTRL+SHIFT+G را فشار دهید).
اگر دیدید ساختمان یا محوطهای فقط با استفاده از یک گره رسم شده و خواستید آن را به یک محدوده تبدیل کنید یا شکل ساختمانش را رسم کنید، بهتر است آن گره را حذف نکنید، بلکه از آن بهعنوان یکی از گرههای محدودهٔ جدیدی که رسم میکنید استفاده کنید (البته بدون برچسبهایش). با این کار تاریخچهٔ اطلاعات آن گره حفظ میشود.
مثال: مدرسهای فقط با یک گره مشخص شده. میخواهیم برای مدرسه محوطه بکشیم ولی آن گره را هم نگه داریم.
- از روی تصاویر ماهوارهای، گره مدرسه را روی یکی از گوشههای محوطهٔ مدرسه ببرید
- محوطهٔ مدرسه را رسم کنید بهطوری که این گره یکی از گوشههای محوطهای باشد که رسم میکنید
- همهٔ برچسبهای آن گره را کپی کنید
- برچسبهای کپیشده را روی محوطهٔ جدید درج کنید
- همهٔ برچسبهای گره قدیمی را پاک کنید
تاریخچهٔ عارضههای مهم را نگاه کنید
قبل از اینکه در عوارض مهم (مثل مناطق مسکونی، مرزهای سیاسی، ساختمانهای مهم، جاذبههای گردشگری، رابطههای مسیر (route relation) و...) تغییری ایجاد کنید، تاریخچهشان را بررسی کنید. ببینید چهکسی قبلاً آن را ویرایش کرده و توضیحاتش چه بوده؟ آیا نقشهکش قبلی از کاربران باتجربه است یا تازهکار؟ ویرایشگرهای قبلی احتمالاً نقطهنظرات ارزشمندی دربارهٔ شیوهٔ برچسبگذاری عارضه داشته باشند که چرا اینگونه برچسبگذاری کردهاند.
برای هر عارضه فقط یک عنصر OSM رسم کنید
- مقالهٔ اصلی: Fa:One feature, one OSM element
فقط برای اینکه نمادی در نقشه ظاهر شود، یک نقطه را در محدودهای با برچسبهای یکسان قرار ندهید. رندرکنندهها (نرمافزاری که داده را به نقشه تبدیل میکند) نمادها را برای محوطهها هم نمایش میدهند و نیازی نیست برای هر فضای پارکینگ، زمین بازی و... اطلاعات تکراری در پایگاه داده OSM داشته باشیم.
استانداردهای ویرایش
- مقالهٔ اصلی: Fa:Editing Standards and Conventions
قبل از رسم نقشه از روی تصاویر هوایی، آنها را تراز کنید
- مقالهٔ اصلی: Fa:Using Imagery
تصاویر هوایی بدون در نظر گرفتن منبع آنها، همیشه نسبت به موقعیت واقعی اجسام روی زمین مقداری خطا دارند. این خطا ممکن است به اندازهای کم باشد که بتوان آن را نادیده گرفت ولی همزمان این امکان نیز وجود دارد که به میزان قابل توجهی بیشتر از خطای دستگاههای GPS (بیش از ۱۰ متر) باشد و این موضوع برای محدوده کوچک نیز متغیر است (که نیازمند تراز کردن مجدد است). ضروری است قبل از جابجایی عناصر موجود و یا رسم عناصر جدید میزان خطای تصاویر ماهواره ای را بررسی کنید.
روشهای بالقوه بررسی و تراز کردن تصاویر هوایی:
- مسیرهای ثبت شده توسط دستگاههای GPS و یا نقاط ثبت شده با دقت بالا
- اطلاعات موجود در OSM و موقعیت قرارگیری عناصر نقشه
- نقشههای حرارتی Strava
iD، JOSM و Potlatch ابزارهایی برای تراز تصاویر هوایی دارند.
از تصاویر قدیمی برای رسم نقشه استفاده نکنید
- مقالهٔ اصلی: Armchair mapping
صرفاً در دسترس بودن تصاویر ماهوارهای بدین معنی نیست که تصاویر بهروز هستند. همیشه قبل از تغییر یا پاک کردن دادههای OSM تاریخ تصاویر هوایی را چک کنید. همچنین دقت کنید که تاریخ آخرین ویرایش (تاریخچهٔ عارضه را ببینید) قدیمیتر از تاریخ تصاویر هوایی مورداستفادهتان باشد. بهتر است فقط مناطقی که شخصاً سفر کردهاید و تایید میکنید را ثبت کنید.
میزان خطای مسیرهای ثبت شده توسط GPS را در نظر بگیرید
- مقالهٔ اصلی: Fa:Accuracy of GPS data
موقعیت نقاط ذخیره شده در یک مسیر ثبت شده توسط GPS ممکن است چندین متر خطا داشته باشد. میزان این خطا به عوامل مختلفی بستگی دارد. موقعیت قرارگیری ماهوارهها هنگام ثبت مسیر، وجود درخت، نزدیکی ساختمان اطراف، موقعیت قرارگیری دستگاه GPS نسبت به مرکز راهی که در حال ثبت آن هستیم و ... از جمله این عوامل هستند. چنانچه تعداد زیادی مسیر ثبت شده برای یک جاده وجود داشته باشد، با در نظر گرفتن معدل آنها تاثیر خطای مسیرهای ثبت شده به حداقل میرسد.
برای کمک به این موضوع، بهتر است تمامی مسیرهای ثبت شده توسط دستگاه GPS خود را به سرور منتقل نمایید؛ حتی برای جادههایی که قبلاً ثبت شدهاند. این کار به دیگران کمک میکند عناصر نقشه را با توجه به موقعیت مسیرهای GPS با دقت بیشتری ثبت کنند. چنانچه تعداد زیادی مسیر ثبت شده برای یک جاده دارید، میتوانید از کد "average tracks" استفاده کنید تا یک مسیر بینابین داشته باشید.
راههای مستقیم را صاف رسم کنید
- مقالهٔ اصلی: Fa:Editing Standards and Conventions
اگر راهی وجود دارد که کاملاً مستقیم است، آن را همین گونه رسم کنید، برای این کار رسم یک خط بین دو گره بدون هیچ گره اضافه در وسط آن کفایت میکند. بعضی از مسیرها کاملاً مستقیم هستند حتی اگر مسیری که با GPS ضبط کردهاید آن را اینگونه نشان ندهد (Accuracy of GPS data).
نرمافزارهای JOSM، iD و Potlatch ابزارهایی برای صافکردن راه رسمشده دارند. با این کار ظاهر نقشه زیباتر میشود.
خمیدگیها را با تعداد مناسب نقاط رسم کنید
اطمینان حاصل کنید برای رسم عناصر دارای خمیدگی در نقشه از تعداد مناسب نقطه استفاده کردهاید. هیچ قانونی برای استفاده از تعداد مشخصی نقطه برای ثبت پیچهای جادهها وجود ندارد - با توجه به قضاوت خودتان این موارد را رسم کنید - ولی توجه داشته باشید زاویه بین دو نقطه پشت سر هم در خمیدگی نباید خیلی باز باشد (برای مثال نباید نزدیک 90 درجه باشد). یعنی در پیچهای تندتر، نقاط باید به یکدیگر نزدیکتر باشند تا بتوان منحنی دقیقتری رسم کرد.
اطلاعات تقریبی را همراه با برچسب FIXME اضافه کنید
گاهی اوقات ثبت اطلاعات به صورت تقریبی توجیه دارد و بهتر از ثبت نکردن اطلاعات به طور کامل است. چنانچه اینگونه عناصر را رسم میکنید حتماً از برچسب fixme=* استفاده کنید تا خودتان یا هر شخص دیگری در آینده متوجه این موارد شده و آنها را تصحیح کند.
برچسبهای سفارشی خود را مستند کنید
- مقالهٔ اصلی: New Features
زمانی که از برچسبهایی استفاده میکنید که جزو عوارض تعریفشدهٔ نقشه نیستند، با نوشتن دلایل استفاده از این برچسب و ثبت صفحهای در ویکی، به دیگر نقشهکشها این شانس را بدهید که از هدف شما برای استفاده از این برچسبها مطلع شوند.
این کار را در صفحاتی که هماکنون عوارض مختلف را توصیف میکنند انجام ندهید (شامل همهٔ صفحاتی که با //wiki.openstreetmap.org/wiki/Key:... یا //wiki.openstreetmap.org/wiki/Tag:... شروع میشوند). زیرا در این صفحات توضیحات مربوط به برچسبگذاریهای پذیرفتهشده میآید که آمار استفادهٔ آنها نیز خیلی زیاد است. بنابراین یک پیشنهاده یا proposal برای عارضهٔ پیشنهادی ایجاد کنید یا توضیحات خود را در صفحهٔ کاربری خود یا زیرصفحهای از آن بنویسید. همچنین میتوانید توضیحات خود را در صفحهٔ بحث صفحات ویکی بیاورید. نسبت به بقیهٔ راهها، تنظیم پیشنهاده یا proposal برای برچسبهای جدید راه بهتری است.
اگر معنی برچسبی را نمیدانید، آن را حذف نکنید!
گاهی اوقات شما با برچسبهایی برمیخورید که هیچ معنی مشخصی برایتان ندارند، این بدان معنی نیست که به صورت خودکار این موارد را حذف کنید. ممکن است آنها برای کاربرد خاصی اضافه شده باشند. اگر فکر میکنید این اطلاعات بیمصرف است، سعی کنید با ایجادکننده آن اطلاعات تماس برقرار کنید و علت استفاده از آن را جویا شوید.
برای جداسازی مقادیر یک کلید، بیش از حد از semi-colon استفاده نکنید
زمانی که نیاز است که یک کلید بیش از یک مقدار داشته باشد از جداسازی مقادیر با semi-colon استفاده میشود تا امکان قراردادن لیستی از مقادیر را برای برخی از کلیدهای جزئی را فراهم کند ولی اگر برای برچسبهای مهم و اصلی استفاده نشود بهتر است. به طور کلی کاراکترهای خاص نباید زیاد از حد استفاده شوند زیرا در تضاد با سیستم ساده برچسبگذاری OSM است.
همچنین ببینید
- استانداردها و قواعد ویرایش - مجموعه دیگری از پیشنهادات روش نقشهکشی
- Organised editing best practice
- برچسبهای نمونه - برچسبهای نمونه به همراه تصویر
- خطوط راهنمای برچسبنویسی برای هر کشور - این صفحات مختص هر کشور معمولاً حاوی توضیح بیشتر و بهتری از ویکی اصلی هستند.
- هر برچسبی که دوست دارید
- Just Map
- راهنمای پرسشپاسخی Mapbox
- Limitations on mapping private information