Pl:Highway link
 Łącznik dróg |
 Widok łączników drogowych. |
| Opis |
| Zbiór znaczników stosowanych do identyfikacji łączników dróg. |
| Kategoria: Drogi |
| Tagi |
|
highway=* |
Znacznik _link jest używany do identyfikacji łącznic (ramp) na węzłach drogowych, jezdni zbiorczych równoległych do głównej drogi, wydzielonych pasów skrętu omijających główną tarczę skrzyżowania czy ronda oraz innych łączników pomiędzy jezdniami.
Podstawowe zasady
Istnieje 6 typów znacznika _link różniących się rodzajem drogi, do której prowadzą:
- highway=motorway_link
- highway=trunk_link
- highway=primary_link
- highway=secondary_link
- highway=tertiary_link
Łączniki pomiędzy drogami o różnych kategoriach są zwykle przypisane do drogi o wyższej klasyfikacji. Oznacza to, że łącznik pomiędzy drogą kategorii highway=trunk a drogą kategorii highway=primary powinien zostać oznaczony jako highway=trunk_link. Klucz, według którego należy dobierać typ znacznika _link jest zawarty w tej tabeli. Niektóre państwa (np. Rosja) stosują jednak odmienne zasady.
Nie powinno się dzielić łącznika dróg na dwie części i przypisywać jednej z nich do drogi o wyższej klasyfikacji, a drugiej do drogi o niższej klasyfikacji. Utrudnia to ustalenie jakiego typu drogi są połączone przez dany łącznik.
Łączniki dróg zwykle nie mają nazw. Stosujemy znacznik destination=* i jego rozszerzenia, aby przypisać do łącznika informacje dotyczące drogi na którą prowadzi, takie jak miejscowości kierunkowe czy numer (ref). Pozwoli to narzędziom wyznaczającym trasę poprawnie rozpoznać i opisać dany wyjazd.
Zastosowanie
Węzły drogowe
Podstawowym zastosowaniem znacznika_link jest oznaczanie łącznic na węzłach drogowych typu WA i WB. Na takich węzłach główne drogi nie przecinają się w jednym poziomie. Węzły typu WA w sposób całkowicie bezkolizyjny łączą dwie drogi (najczęściej szybkiego ruchu)[1]. Węzły typu WB stosowane są na połączeniach drogi szybkiego ruchu z drogami niższych kategorii i są bezkolizyjne tylko z punktu widzenia drogi szybkiego ruchu, a do drogi niższej kategorii łącznice są włączone poprzez zwykłe skrzyżowanie lub rondo[2]. Wszystkie łącznice na takich węzłach powinny być oznaczone przy użyciu odpowiedniego znacznika_link.
W niektórych przypadkach, zwłaszcza na rozwidleniach dróg szybkiego ruchu (węzłach z tylko trzema możliwymi kierunkami jazdy), może być trudno zadecydować w którym miejscu kończy się łącznica. W takiej sytuacji jako koniec łącznicy należy przyjąć jakiś charakterystyczny punkt, na przykład miejsce połączenia się dwóch łącznic[3].
Jezdnie zbiorcze
Rozbudowane węzły drogowe z wieloma wyjazdami mogą być wyposażone w dodatkowe jezdnie zbiorczo-rozprowadzające. Jezdnie takie służą ograniczeniu przeplatania ruchu na drodze szybkiego ruchu i powinny być oznaczane jako _link takiego samego typu jak droga, wzdłuż której się znajdują[4]. Czasami dodatkowe jezdnie pełnią inne funkcje i nie zawsze powinny być traktowane jako _link – patrz poniżej.
Węzły łączące więcej niż dwie drogi
Jeśli węzeł drogowy łączy więcej niż dwie drogi o różnej kategorii, to należy starannie dobrać typ znacznika _link dla poszczególnych fragmentów łącznic[5]. Przykładowo, jeśli węzeł łączy drogę trunk z drogą primary i tertiary, to jedynie fragmenty łącznic prowadzące ruch z i do drogi trunk powinny być oznaczone trunk_link, a fragmenty łączące drogi primary i tertiary powinny być oznaczone jako primary_link.
Specjalne uwarunkowania dla węzłów autostradowych
W większości państw na autostradach (motorway) obowiązują specjalne przepisy ruchu drogowego, na przykład zakaz ruchu dla pojazdów wolnobieżnych. O ograniczeniach tych informuje obecność odpowiedniego znaku drogowego. Dlatego jako motorway_link powinny być oznaczone nie tylko łącznice prowadzące ruch bezpośrednio z i na autostrady (niezależnie od miejsca ustawienia znaku), ale też wszystkie fragmenty łącznic objęte ograniczeniami wynikającymi z odpowiedniego oznakowania nawet jeśli pozwalają przemieścić się pomiędzy drogami niższej kategorii[6].
Skrzyżowania jednopoziomowe
Często jednopoziomowe skrzyżowania dróg wyposażone są w wydzielone pasy do skrętu pozwalające ominąć główną tarczę skrzyżowania. Łączniki takie przecinają narożnik skrzyżowania i są fizycznie oddzielone od głównych jezdni na skrzyżowaniu małą trójkątną wysepką[7]. Do oznaczania takich łączników należy użyć odpowiedniego znacznika _link.
Na dużych skrzyżowaniach dróg dwujezdniowych wydzielone pasy do skrętu mogą również znajdować się wewnątrz skrzyżowania[8]. Łączniki takie powinny być oznaczone znacznikiem _link tego samego typu jak droga, od której odchodzą.
Na niektórych skrzyżowaniach wyeliminowane są bezpośrednie skręty przecinające przeciwny kierunek ruchu. Przykładowo lewoskręt wymaga uprzedniego zjechania w prawo na dedykowany łącznik, który następnie wraca do głównej drogi pod kątem prostym (ang. jughandle)[9]. Takie łączniki powinny być oznaczone znacznikiem _link tego samego typu jak droga, od której odchodzą.
Ronda
Niektóre ronda wyposażone są w wydzielone pasy ruchu pozwalające ominąć główną tarczę ronda[10]. Do oznaczania takich łączników również należy użyć odpowiedniego znacznika _link.
Łączniki pomiędzy jezdniami drogi dwujezdniowej
Jezdnie dróg dwujezdniowych są czasami połączone przejazdami pozwalającymi na wykonanie manewru zawracania[11]. Do oznaczania takich łączników należy użyć znacznika _link tego samego typu, jak droga, na której się znajduje.
Zjazdy do miejsc obsługi podróżnych
Dostęp do położonych wzdłuż dróg szybkiego ruchu miejsc obsługi podróżnych (stacji paliw, parkingów, itp.) jest zapewniany przez dedykowane bezkolizyjne wyjazdy[12]. Do oznaczania bezpośrednich wjazdów i wyjazdów do takich obiektów przydrożnych należy użyć znacznika _link tego samego typu, jak droga przy której są położone. Nie należy oznaczać jako _link pozostałych dróg (uliczek parkingowych, manewrowych itp.) w obrębie miejsca obsługi podróżnych.
Kiedy nie stosować
Jezdnie dla ruchu lokalnego
Czasami wzdłuż dróg szybkiego ruchu na dłuższym odcinku, w sąsiedztwie zespołu węzłów drogowych, ciągną się jezdnie równoległe[13]. W przeciwieństwie do jezdni zbiorczo-rozprowadzających ich główną funkcją jest obsługa ruchu lokalnego i oddzielenie go od ruchu tranzytowego. Jeżeli jezdnie te wyjęte są spod restrykcji obowiązujących na drodze szybkiego ruchu (patrz wyżej), to zamiast traktować je jako łączniki (_link), należy je oznaczyć jako zwykła droga (np. highway=secondary, jeżeli najważniejsza droga na danym zespole węzłów ma kategorię secondary).
Standardowe fragmenty skrzyżowań
Standardowe fragmenty skrzyżowań, niezaliczające się do jednej z kategorii wymienionych powyżej nie powinny być oznaczane jako _link[14]. Czasem bezpośrednio przed skrzyżowaniem kierunki ruchu na drodze jednojezdniowej zostają fizycznie rozdzielone; nie jest to wystarczający warunek do zastosowania znacznika _link.
Ronda
Zarówno same ronda, jak i fragmenty dróg bezpośrednio do nich dochodzące (często rozdzielone charakterystycznymi trójkątnymi wysepkami) nie powinny być oznaczane jako _link[15].
Skręty na drogach dwujezdniowych
Jeżeli przejazd pomiędzy jezdniami dróg dwujezdniowych ma na celu umożliwienie skrętu w drogę poprzeczną, to nie powinien być oznaczany jako _link. Zamiast tego, należy go oznaczyć tak samo, jak droga poprzeczna do której prowadzi[16].
Przykłady
- ↑ Przykład węzła drogowego typu WA: węzeł Rzeszów Zachód (typu podwójna trąbka) łączący A4, S19 i DK97
- ↑ Przykład węzła drogowego typu WB: węzeł Łask (typu półkoniczyna) łączący S8 z DW473
- ↑ Przykład węzła z trzema możliwymi kierunkami jazdy: jako
_linkoznaczone są łącznice do/od punktu, w którym się łączą/rozdzielają. - ↑ Przykład węzła drogowego z jezdniami zbiorczo-rozprowadzającymi: węzły autostradowe typu "koniczyna" takie hak węzeł Halinów na A2 często są wyposażone w jezdnie zbiorcze
- ↑ Przykład węzła łączącego więcej niż dwie drogi: węzeł Warszawa Patriotów łączy S2 (
trunk) z dwiema ulicami kategoriisecondary. Fragmenty łącznic pozwalające na przemieszczenie się pomiędzy ulicamisecondaryz pominięciem drogitrunksą oznaczone jakosecondary_linkzamiasttrunk_link. - ↑ Przykład łącznic i jezdni zbiorczych objętych ograniczeniami dla autostrad: choć węzeł Gliwice Sośnica pozwala na przejechanie z drogi
primary(DK44) do drogitrunk(DW902) z pominięciem A1, to łącznice oznaczone są jakomotorway_link, ponieważ są oznakowane w terenie odpowiednim znakiem i obowiązują na nich restrykcje właściwe autostradom. - ↑ Przykład łączników (prawoskrętów) na skrzyżowaniu jednopoziomowym: skrzyżowanie DK42 i DK74 jest wyposażone w dwa wydzielone prawoskręty – w relacjach północ-zachód i południe-wschód
- ↑ Przykład łącznika jako wydzielonego lewoskrętu: relacja północ-wschód na skrzyżowaniu Alej Jerozolimskich i Alei Prymasa Tysiąclecia w Warszawie realizowana jest poprzez fizycznie wydzielony lewoskręt
- ↑ Przykład łącznika dla pośredniego lewoskrętu: w Hiszpanii często lewoskręty są realizowane za pośrednictwem skrętu w prawo i następnie przecięcia drogi
- ↑ Przykład łącznika na rondzie: rondo na skrzyżowaniu DW385 i DW401 można ominąć w relacji zachód-południe wydzielonym łącznikiem.
- ↑ Przykład łącznika pomiędzy jezdniami drogi dwujezdniowej: na DK94 w Rzeszowie można znaleźć wiele łączników pomiędzy jezdniami, pozwalających na zawracanie
- ↑ Przykład łączników wjazdowych i wyjazdowych z miejsca obsługi podróżnych: miejsce obsługi podróżnych przy A2
- ↑ Przykład jezdni dla ruchu lokalnego wzdłuż drogi szybkiego ruchu: jezdnie dodatkowe wzdłuż A4 na pograniczu Chorzowa i Katowic. Ponieważ nie obowiązują na nich restrykcje właściwe drogom ekspresowym, są one oznaczone jako
highway=secondaryna odcinkach łączących A4 z drogami typusecondaryoraz jakohighway=tertiaryna pozostałych odcinkach, łączących z drogamitertiary. - ↑ Przykład standardowego skrzyżowania: jedynie wydzielony łącznik umożliwiający prawoskręt w relacji północ-zachód powinien być oznaczony jako
_link - ↑ Przykład ronda na którym żaden fragment nie powinien być oznaczony jako
_link - ↑ Przykład sytuacji, w której nie należy stosować znacznika
_link: lewoskręt z dwujezdniowej drogi typuprimaryw drogę typuresidential.