Tr:Turkey roads tagging

Hatırlatma: Burada yazan bütün bilgiler bir kuraldan ziyade öneridir. Burada yazanın aksine daha doğru olduğunu düşündüğünüz bir etiketleme şekli varsa, ilk önce burada tartışmaya açmanız önerilir.

Yol Türleri

Şehirler arası yollar

Yol tipi	Etiketler	Açıklama	Örnekler	Görsel	Örnek Yol Tabelası
Otoyol	highway=motorway oneway=yes ref=O-# int_ref=E-##	Sadece motorlu taşıtların girebildiği, azami hız sınırı 90km/s'den daha yüksek (genellikle 120km/s), 40 km/s asgari hız sınırı bulunan yeşil tabelalı yollar (otobanlar). oneway=yes etiketi eğer iki yön de ayrı ayrı segmentlerle işaretlenmişse kullanılmalıdır. toll=yes etiketi eğer yol paralı bir yolsa kullanılmalıdır.	TEM, İstanbul-Düzce, Mersin-Adana arası otoyollar.
Motorlu Taşıt Yolu	highway=trunk motorroad=yes oneway=yes ref=D### int_ref=E-##	Sadece motorlu taşıtların girebildiği, hız sınırı 110km/s olan, 40 km/s asgari hız sınırı bulunan mavi tabelalı yollar (devlet yolları). oneway=yes eğer iki yön de ayrı ayrı segmentlerle işaretlenmişse kullanılmalı. toll=yes, eğer yol paralı bir yolsa kullanılmalı. Önemli uyarı: Motorlu taşıt yolu işareti Türkiye'de neredeyse tüm önemli yollar otoyol, devlet yolu ve il yolları olarak sınıflandırıldığından dolayı hiç bulunmamakta (devlet yolu işareti motorlu taşıt yolu işareti ile aynı değil, onun yerine Devlet Yolu sınıflandırmasını kullanın), bu sınıflandırmayı sadece eğer yol bahsedilen işaretle işaretlenmişse kullanın. Bu simge başka ülkelerde otoyol-devlet yolu sınıflandırması arasında kalan yollarda kullanılmakta.	Mavi tabelalı devlet ve il yollarının erişme kontrollü (ücret vs.) kesimleri. İstanbul 1. çevre yolu (Türkiye'de bakımı belediyeye ait olan 3 erişme kontrollü yoldan biridir).
Bölünmüş yollar Devlet Yolu	highway=trunk oneway=yes ref=D### int_ref=E-##	Normal kara yollarıyla aynı kuralların uygulandığı, hız sınırının 110 km/s olduğu, ama farklı yönlerde trafik birbirinden ayrılmış "duble" yollar. oneway=yes eğer iki yön de ayrı ayrı segmentlerle işaretlenmişse kullanılmalı.	Ankara-Eskişehir, Ankara-Aksaray ya da Ankara-İstanbul (otoyol olmayan) yolları.
İllerarası Yollar Devlet Yolu	highway=primary ref=D### int_ref=E-##	Bölünmemiş olan birinci sınıf yollar. Genellikle bakımlı, yokuşlar için tırmanma şeridi eklenen yollar. Genellikle il merkezlerini birbirine bağlarlar	Kars - Erzurum kara yolu.
Şehir - İlçe yolları İl Yolu	highway=secondary ref=##-## ([il kodu]-2. no, mesela 50-08)	Genellikle yukarıdakilerden daha dar olan ilçe arası yolları. Şerit çizgilerinin varlığı mevsime bağlı olan yollar.	Derinkuyu - Yeşilhisar kara yolu
Asfalt köy yolları	highway=tertiary	Köyler arası ya da ilçe-köy arası yollar. Asfalt, ancak genellikle dar, bakımı daha uzun aralıklarla yapılan yollar.	Yeni Foça - Yeni Bağarası kara yolu
Toprak/stabilize köy yolları	highway=track	Tarım, ormancılık vb. için kullanılan, genellikle zemini çakıl taşı, toprak veya kumdan olan yollar.

Şehir içi cadde ve sokaklar

Genel Kaideler

• Diğer ticari haritacılık uygulamalarının aksine (Google Maps, TomTom vs) OpenStreetMap'de şehir içi yolları sınıflandırırken kullanılabilecek oldukça fazla sayıda yol tipi (highway=secondary,highway=residential vs) bulunmaktadır. Ancak hangi yolun hangi kategoride sınıflandırılması gerektiğini gösterir her hangi bir kural/kılavuz mevcut değildir. Yol tiplerindeki bu kuralsız çeşitlilik maalesef haritalara ekleme yapmaya çalışan kullanıcıların aklını gereksiz yere karıştırmaktadır.

• Yeni baslayan kullanıcıların en sık yaptığı hata, yollardaki gidiş ve geliş şeritleri için iki ayrı çizgi kullanmalarıdır. Şehir içindeki bölünmemiş yollar kaç şeritli olursa olsun, tek bir çizgi ile gösterilmelidir. Bu çizgiler yolun orta ekseninden geçirilmelidir. Mesela 2 gidiş-2 dönüş toplam 4 şerit olan bölünmemiş bir yol için çizilen hat 2. ve 3. şeritlerin arasında olmalıdır.

• Sadece bölünmüş yollarda birbirine paralel iki ayrı çizgi kullanılmalıdır. Bölünmüş yollardaki bu paralel çizgilerin her biri için oneway=yes belirteci da kullanılarak hatlardaki trafik akışının yönü belirtilebilir. Mümkün olduğunca oneway=-1 kullanmaktan kaçının. Bunun yerine çizginin nokta sırasını çevirip oneway=yes kullanmaya çalışın.

Şehir içi yol sınıflandırma kılavuzu

Aşağıdaki tablo şehir içindeki araç yollarının sınıflandırılmasında kullanılabilecek temel tipleri göstermektedir. Bu tabloyu kesin bir kural gibi görmemelisiniz. Bir yolun sınıflandırılmasındaki temel ölçüt bir noktadan bir başka noktaya giderken o yolun kullanılmasının ne oranda tercih edildiği olmalıdır. Örnek olarak özellikle Ankara'da bir çok cadde, sokaklardan daha dar ve trafik akışı açısı daha sıkıntılı durumdadır. Bu şekilde caddelerin sırf ismi cadde olduğu için yollardan daha üst bir sınıflandırılmaya tabi tutulması doğru olmayacaktır. Yolun durumundan emin değilseniz aşağıdaki etiketlemeleri kullanmanız önerilir.

Eğer bir yolu hangi kategoriye alacağınızdan emin değilseniz daha fazla bilgi edilip doğru kategoriye alınana kadar highway=road etiketini kullanabilirsiniz.

Yol tipi	Etiketler	Açıklama	Örnekler	Görsel
Ana Bulvar ve Ana Arterler	highway=primary ref=D### (varsa)	Şehrin temel trafiğinin aktığı, otoyol olmayan, ama her saat trafik olan yollar ve şehrin içinden geçip şehirler arası trafik de taşıyan yollar. Bir şehirdeki her bulvar 'primary' olarak sınıflandırılması gerekli değildir. Bu sınıf sadece şehirdeki temel trafik akışını sağlayan ana arterler için kullanılmalıdır. Bu rolü bir cadde üstlenmişse bir cadde de bu şekilde sınıflandırılabilir.	İstanbul, Beşiktaş: Barbaros bulvarı, Ankara (ya da herhangi bir orta boydan büyük şehir): Atatürk Bulvarı.
Bulvarlar ve caddeler	highway=secondary	Trafiğin genellikle çok olmadığı bulvarlar ve caddeler.
Sokak	highway=residential ref=sokağın tanıtıcı numarası	Bir şehirdeki yolların çok büyük bir çoğunluğu genel olarak bu kategoriye girer. Eğer bir yolu sınıflandırmak konusunda kararsızlık yaşarsanız ve yol yerleşim yerlerine yakınsa bu sınıflandırmayı tercih edebilirsiniz.
Ara Sokak	highway=living_street ref=sokağın tanıtıcı numarası	Şehir içindeki dar ara sokaklar. Yaya öncelikli yol tabelası olan tüm yollar ile otomobillerin sığması zor olan ve otomobillere açık tüm yollar böyle etiketlenmelidir.
Servis Yolu	highway=service	Acil durumlarda yetkili ekiplerce kullanılabilen veya alışveriş ve site gibi yerlere giriş/çıkış ve park alanlarını belirleyen yollardır.

Ana yollara bağlantılar

Yol tipi	Etiketler	Açıklama	Görsel
Otoyol Bağlantısı	highway=motorway_link ref=O-bağlı olduğu otoyolun numarası / [AB]-sektör numarası	Otoyollardan, daha düşük dereceli yollara ve daha düşük dereceli yollardan otoyollara bağlantı. Kısa bağlantılarda O-##/B-##, uzun bağlantılarda O-##/A-## tipi kullanılmaktadır.
Bölünmüş Yola Bağlantı	highway=trunk_link	Bölünmüş yollar ve motorlu taşıt yollarından, daha düşük dereceli yollara ve daha düşük dereceli yollardan bölünmüş yollar ve motorlu taşıt yollarına bağlantı.
Birinci Derece Yola Bağlantı	highway=primary_link	highway=primary ile işaretlenmiş yollardan, daha düşük dereceli yollara ve daha düşük dereceli yollardan highway=primary ile işaretlenmiş yollara bağlantı.

Yaya Yolları

Yol tipi	Etiketler	Açıklama	Örnekler	Görsel
Cadde, sokak, bulvar teşkil eden yaya yolu	highway=pedestrian ref=yolun tanıtıcı numarası	Yayalara ayrılmış cadde, bulvar ya da sokak.	İstiklal Caddesi, Taksim, Beyoğlu, İstanbul.
Cadde, sokak, bulvar teşkil etmeyen yaya yolu	highway=footway ref=yolun tanıtıcı numarası	Kaldırım ya da diğer bağımsız yaya yolları.
Yaya Köprüsü	highway=pedestrian bridge=yes ref=yolun tanıtıcı numarası	Genişliği 3,20 metreden fazla olan yayalara ayrılmış köprü.	Rize ilindeki karayollarının üzerinden şehri dolaşan yaya yolları.
Yaya Üst Geçidi	highway=footway bridge=yes ref=yolun tanıtıcı numarası	Genişliği 3,20 metreden az olan yayalara ayrılmış köprü. Genellikle yayaların karşıdan karşıya geçmeleri amacıyla yapılır.
Yaya Tüneli	highway=pedestrian tunnel=yes ref=yolun tanıtıcı numarası	Genişliği 3,20 metreden fazla olan yayalara ayrılmış tünel.
Yaya Alt Geçidi	highway=footway tunnel=yes ref=yolun tanıtıcı numarası	Genişliği 3,20 metreden az olan yayalara ayrılmış tünel ya da alt geçit.
Yayalara Ayrılmış Meydan	highway=pedestrian area=yes name=meydanın adı	Yalnızca yayalara açık meydanlar	İstanbul:Taksim Meydanı İzmir:Konak Meydanı.
Merdivenli Yokuşlar	highway=steps	Merdiven basamakları. Basamak sayısı için steps=* etiketini kullanın.	Bir çok dağ ve tepelere kurulu şehirlerde bulunur.

Atlı ve bisikletli yolları

Yol tipi	Etiketler	Açıklama	Görsel
Atlı yolları	highway=bridleway	At ve hayvanla çekilen diğer taşıtlar için iyileştirilmiş yollar.
Bisiklet Yolları	highway=cycleway	Bisiklet için tasarlanmış yollarda kullanılır.

Yollara ilişkin diğer özellikler

Özellik Adı	Etiketler	Açıklama
Azamî Hız Sınırlaması	maxspeed=km/h cinsinden hız sınırı	Bir yolda yapılmasına yasal olarak izin verilen en yüksek hız.
Köprü	bridge=yes, layer=1	Yol bir köprü üzerine yapıldığında eklenen etiket.
Tünel	tunnel=yes, layer=-1	Yol bir tünel içine yapıldığında eklenen etiket.
Gişe (bulunduğu nokta için kullanılır)	barrier=toll_booth	Otoyol ve diğer paralı yollardaki gişeler.
Modern Dönel Kavşak	junction=roundabout	Şehir merkezlerindeki veya devlet yolu kesişimlerindeki büyük dönel kavşaklar. KGM'nin konuyla ilgili dokümanı.
Ana Yol - Tali Yol Kavşağı	junction=circular	Genelde şehir dışındaki devlet ve il yollarında bulunan, köyleri veya diğer tali yolları bağlamaya yarayan, bazen de U dönüşü için bulunan kavşaklar. Bu kavşaklarda kavşak içinin yol önceliği bulunmaz ve dönüşlerde lamba veya dur tabelası bulunur. Dönel kavşakla karıştırılmamalıdır! KGM'nin konuyla ilgili dokümanı.

Kaynaklar

• TÜRKİYE'DE ARAÇLARIN UYMASI GEREKEN YASAL HIZ SINIRLARI
• Karayolları Genel Komutanlığı'nın Bölge Haritaları, ref tags için bir referans